Het geheim van het kunstje Waarom leren honden wel razendsnel een poot te geven, maar niet dat ze moeten komen als ze worden geroepen? Dat komt omdat het poot geven vaak ter vermaak en in een ontspannen sfeer wordt aangeleerd. De hond doet iets leuks en wij moeten daarom lachen. Baas blij, hond blij. Leuk doen, dat is het geheim van het kunstje. Hierkomen daarentegen wordt vaak niet als vermaak, maar als noodzaak gezien. Is het hierkomen niet leuk? Maak er dan een kunstje van! Leer de hond bijvoorbeeld 'hoofd erdoor' en zorg dat hij en u dat allebei hartstikke leuk vinden. Grote kans dat de hond voortaan hard aan komt rennen als u klaarstaat met de halsband voor een 'hoofd erdoor'. Het is maar net wat u er zelf voor leuks van maakt! Een mooi praktijkvoorbeeld komt uit een groep cursisten die hun hond moesten leren te gaan liggen voor een inspectie van de buik. De meeste blijven steken in veel geworstel en getrek aan poten. De oefening was alles behalve leuk. Slechts één hondje ging de volgende les spontaan op zijn rug liggen. Wat bleek? Zijn baas had thuis van de inspectie een leuk kunstje van gemaakt met een niet alledaags commando: 'Hoe doen de meisjes in Amsterdam?' Baas blij, hond blij! © Dit artikel is verschenen in het maandblad Hondenmanieren, mei 2003

Een koud kunstje!

Tekst en fotografie: Judith Lissenberg Een hond die het maar niets vindt als zijn halsband om moet, zijn oren aan een inspectie toe zijn of zijn poten moeten worden afgedroogd. Alledaagse handelingen worden een stuk makkelijker als je er een leuk kunstje van maakt. Judith Lissenberg legt uit welke handigheidjes ze haar honden heeft geleerd. Het aanleren ervan is... een koud kunstje!

Hoofd erdoor! Dolfijn! Door er een kunstje van te maken wordt het omkrijgen van de halsband eigenlijk altijd leuk, zelfs als de hond weer na het loslopen aan de riem moet. Oefen eerst thuis, met een (slip)halsband die zodanig dichtgemaakt of ruim is dat hij gemakkelijk over de kop van de hond glijdt. Houd de halsband voor de hond en daarna iets over zijn neus. Gebruik desgewenst een brokje om zijn kop in de 'lasso' te lokken. Beloon hem uitbundig. Goed zo, dat is hoofd erdoor! Kijk of de hond na een aantal malen zelf zijn neus iets door de halsband wil steken. Dat is natuurlijk helemaal knap! Als de hond dit kunstje eenmaal door heeft, kunt u de halsband voor een nog flitsender effect wat hoger houden, zodat de hond met zijn voorpoten van de grond moet komen om zijn kop er door te steken. In dit geval is daar het commando 'dolfijn!' uitgerold, afgeleid van de dolfijn die door een ring springt, maar u kunt natuurlijk zelf een ander woord bedenken.

...Hoofd erdoor!

En dan nu: ...dolfijn!

Vaatdoekje! Altijd weer lastig, een doekje of een stuk keukenrol moeten pakken om die in de haast gemorste boterhamkruimels of yoghurtdruppels van de vloer te halen. Honden hebben daarvoor een heel handig ingebouwd hulpmiddel: hun tong. Wat is er handiger dan even 'vaatdoekje!' te roepen, waarna de hond in actie komt om alles netjes schoon te maken? De hond moet echter leren dat hij pas iets van de grond mag eten nadat u daarvoor een signaal heeft gegeven. Het kan immers zijn dat er iets ligt of valt wat hij beter niet kan opeten. Oefen dit door een brokje op de grond te leggen. Wil de hond het uit eigen beweging pakken? Haal het brokje dan snel weg of bedek het met uw hand, zodat de hond er niet bij kan en gebruik 'nee' of een ander woord. Pas nadat u 'vaatdoekje' (of iets anders) heeft gezegd, mag hij het brokje pakken. Een 'vaatdoekje!' is ook handig om rommelige eters de kruimels van hun koekje of de restjes rond hun bak op te laten ruimen.

Hoofd in mijn hand! Veel honden spartelen behoorlijk tegen als er in hun oren, ogen of bek moet worden gekeken. Dat komt vaak omdat hun eigenaren te hard van stapel lopen bij het inspecteren van de kop. We beginnen te snel met friemelen of, erger nog, gaan pas aan de kop van de hond zitten als er problemen met oren, ogen of bek zijn. Leer de hond eerst dat het gewoon heel leuk is om zijn kop in uw hand te leggen. Strek uw arm met opgehouden hand en nodig de hond uit om daar zijn kop op te leggen. Eventueel kunt u een beetje helpen door uw hand onder de bek te schuiven.

Beloon uitbundig. Goed zo, dat is hoofd in mijn hand! Een ander woord kan natuurlijk ook, zoals 'inspectie' of 'controle'. Bouw de tijd dat de hond zijn kop op uw hand laat liggen langzaam uit door de beloning steeds iets langer uit te stellen. Pas als de hond zijn kop een aantal seconden rustig laat liggen, kunt u eens een ooglid voorzichtig iets naar beneden trekken, in een oor kijken of een lip optillen. Zo kunt u onderdelen als ogen schoonmaken, oren nakijken en gebit inspecteren heel rustig en stap voor stap inbouwen in het 'hoofd in mijn hand'.

Niets aan de hand bij 'hoofd in mijn hand': gewoon een leuke oefening.

Schudden! Het lijkt wel of honden het onderling stiekem hebben afgesproken: als je vies en nat bent schud je jezelf natuurlijk lekker binnen in huis of in de auto uit in plaats van buiten. Wie smerige spetters en druipende druppels op ongewenste plekken wil voorkomen, kan de hond leren om zich op de gewenste plek uit te schudden op commando. Begin om iedere keer als de nat geworden hond zichzelf spontaan uitschudt hem daarvoor te belonen: goed zo, dat is schudden! Het is een kwestie van gewenning, u zult merken dat de hond al snel het verband legt tussen de handeling en het commando. Daarnaast kunt u het schudden uitlokken door tegen de nekharen van de hond in te strijken of (voorzichtig!) een vinger in zijn oor te steken. Schudden levert natuurlijk een beloning op!

Tegen de nekharen in strijken kan schudden uitlokken.

Belonen als de hond spontaan schudt: goed zo, dat is schudden!

Poot! Andere poot! Bij het afdrogen van natte, vieze hondenpoten is het heel handig als de hond een beetje meewerkt. 'Poot! Andere poot!' is dan een handige oefening. Poot leren geven gaat heel simpel: pak een voorpoot van de hond vast en beloon hem uitbundig. Goed zo, dat is poot! Wie wil kan de hond onderscheid leren maken tussen links ('linkerpoot!') en rechts ('rechterpoot!'). Geef niet te snel op als de hond het kunstje niet meteen door heeft. Volgens de Amerikaanse psycholoog en hondentrainer Stanley Coren hebben sommige honden in minder dan vijf keer oefenen iets door, maar hebben andere honden meer dan honderd oefeningen nodig. ,,Ik daag u uit om de hond ook te leren zijn achterpoten te geven'', schrijft hondentrainer Peter Beekman in zijn boek 'Spelenderwijs opvoeden van uw pup'.

,,U kunt dan direct bij mij in dienst komen als instructeur: mij is het nog nooit gelukt terwijl het wel mogelijk zou moeten zijn.''Het leren geven van een achterpoot is moeilijk, met name omdat de hond zijn achterpoten alleen kan optillen en niet naar buiten kan draaien, maar inderdaad niet onmogelijk. Verbind aan het oppakken en afdrogen van de achterpoot consequent het commando 'achterpoot'. Grote kans dat de hond na verloop van tijd zijn achterpoot heft. Kunt u solliciteren op een baantje als hondeninstructeur!

Reuze handig: poot!